Tháp Bánh Ít Bình Định – Khám phá di tích Chăm pa cổ đại
Tháp Bánh Ít là một di tích lịch sử nổi tiếng tại Bình Định, Việt Nam, minh chứng cho sự thịnh vượng và văn hóa đặc sắc của vương quốc Chămpa cổ. Được ví như một "bức tranh thời gian," cụm tháp này thu hút du khách bởi vẻ đẹp kiến trúc độc đáo và ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá lịch sử, kiến trúc, và kinh nghiệm du lịch tại Tháp Bánh Ít, mang đến thông tin chi tiết để bạn chuẩn bị cho chuyến đi đáng nhớ.
Tháp Bánh Ít ở đâu?
Tháp Bánh Ít nằm trên một ngọn đồi tại thôn Đại Lộc, xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 20km.
Hướng dẫn đường đi đến tháp bánh ít
Bằng đường bộ: Di chuyển từ Quy Nhơn (20km) bằng xe máy hoặc taxi.
Bằng đường hàng không: Đáp chuyến bay đến sân bay Phù Cát và di chuyển 40 phút đến tháp.
Giờ mở cửa tham quan: từ 7:00 đến 18:00 các ngày trong tuần
Vé vào cửa: 15.000đ/người.
Google Maps: https://goo.gl/maps/h1cV1J7wv5tqS9X78
Tháp còn được gọi tháp Chăm Bánh Ít
Lịch Sử Tháp Bánh Ít
Nguồn gốc hình thành
Tháp Bánh Ít được xây dựng vào khoảng thế kỷ 11–12 dưới thời kỳ hưng thịnh của vương quốc Chămpa. Công trình này là nơi thờ cúng các vị thần Hindu và thể hiện sự giao thoa văn hóa Ấn Độ.
Ý nghĩa lịch sử và tâm linh
Tháp Bánh Ít là một trung tâm tín ngưỡng quan trọng của người Chămpa, nơi thể hiện sự tôn kính sâu sắc đối với các vị thần Shiva và Brahma trong đạo Hindu. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, công trình này còn là biểu tượng cho sự phát triển rực rỡ của văn hóa và kỹ thuật xây dựng tinh xảo của người Chămpa cổ đại.
Hình ảnh thần Shiva
Kiến trúc độc đáo của tháp bánh ít
Thiết kế mang đậm văn hóa chămpa
Tháp Bánh Ít được thiết kế với hình dáng kim tự tháp, tượng trưng cho đỉnh núi Meru trong Hindu giáo, nơi được coi là trung tâm của vũ trụ. Công trình này nổi bật với kỹ thuật xây dựng tinh xảo, sử dụng gạch đỏ xếp chồng mà không cần đến xi măng, tạo nên độ bền vững đáng kinh ngạc qua hàng thế kỷ.
Bên cạnh đó, các hoa văn chạm khắc tinh tế trên tháp mô tả những linh vật, hình ảnh thần thoại và hoa lá, phản ánh sự khéo léo và sáng tạo của người Chămpa cổ đại.
Quần thể tháp Bánh Ít với 4 ngọn tháp
Các tháp mang đậm dấu ấn văn hóa Ấn Độ, từ tượng thần Shiva đến phù điêu apsara, phản ánh mối liên kết văn hóa và tâm linh giữa hai nền văn minh. Người Chămpa đã sử dụng kỹ thuật khóa gạch và vữa thực vật tự nhiên để tạo nên sự trường tồn của công trình này qua hàng thế kỷ.
Trải Nghiệm Du Lịch Tại Tháp Bánh Ít
Tham Quan Các Tòa Tháp Chính
Cụm Tháp Bánh Ít gồm bốn tòa tháp mang nét kiến trúc đặc trưng của văn hóa Chămpa, mỗi tòa tháp đều mang ý nghĩa riêng, tạo nên một quần thể hài hòa và độc đáo.
Tháp Chính
Tòa Tháp Chính (Kalan)
Là tòa tháp cao nhất và nổi bật nhất trong quần thể, biểu tượng cho sự kết nối thiêng liêng giữa con người và thần linh. Tháp tọa lạc ở vị trí trung tâm, cao 29,6m, bình đồ hình vuông, mỗi chiều đo được 12m. Khác với tháp Cổng và tháp Bia, tòa tháp này được xây dựng với lối kiến trúc Kalan.
Tháp có một cửa chính ở phía Đông nhô ra bên ngoài thêm 2 mét và ba cửa giả, được trang trí khá công phu và đẹp mắt. Với nghệ thuật điêu khắc của những nghệ nhân, các bức phù điêu ở tư thế nhảy múa vô cùng sống động, thanh tú trong từng đường nét.
Một số mặt tầng mái có họa tiết hình sư tử ở phía Nam, hay bò thần Nandin, còn phía Bắc là mặt Kala nhìn thẳng và bên trong là các tượng thờ bằng đá. Các cột ốp, các cửa vòm và cửa giả hình mũi lao nhọn đồ sộ, tất cả tạo nên vẻ đẹp vững chãi, thanh thoát và tôn nghiêm.
Bên trong tháp từng là nơi đặt tượng thờ các vị thần Shiva và Brahma, thể hiện đức tin và tín ngưỡng mạnh mẽ của người Chămpa.
Tháp Cổng
Tháp Cổng (Gopura)
Nằm ở vị trí phía trước, đóng vai trò là cánh cổng dẫn vào khu di tích thiêng liêng. Kiến trúc mở với lối đi rộng rãi, tạo cảm giác chào đón, đồng thời tượng trưng cho ranh giới giữa thế giới trần tục và thế giới tâm linh.
Tháp Cổng với chiều cao chừng 13m nằm ở vị trí thấp nhất cách Tháp Chính 100 mét, được trang trí đơn giản với chất liệu hoàn toàn bằng gạch đá ong. Tháp được xây dựng theo lối kiến trúc Gopura bình đồ vuông cao 7 mét, có hai cửa thông nhau theo hướng Đông - Tây.
Điểm nhấn của tháp nằm ở vòm cửa hình mũi giáo, được thiết kế nhiều lớp vút cao đầy uy nghiêm. Các bức tường của tháp được trang trí bằng hoa văn tỉ mỉ, làm nổi bật sự tinh xảo trong nghệ thuật điêu khắc Chămpa.
Tháp Hỏa hay còn gọi là Tháp Yên Ngựa
Tháp Hỏa (Kosagrha)
Tháp Hỏa có chiều cao khoảng 12 mét, rộng 5 mét, có hình dáng và cấu trúc mô phỏng ngôi nhà sàn dân gian. Phần mái tháp lõm ở giữa, vút lên ở hai đầu, nhìn giống hình yên ngựa (có lẽ vì vậy mà dân gian gọi là Tháp Yên Ngựa).
Cửa chính cũng mở ra phía Đông dẫn sâu vào lòng tháp, thông với cửa ở hướng Bắc và Nam. Đặc biệt là phần đế tháp hơi nhô ra, xung quanh thân tháp có nhiều hình chim thần trong tư thế hai cánh giơ cao như nâng đỡ cả phần trên của tháp.
Tháp Hỏa được cho là nơi diễn ra các nghi lễ và lưu giữ vật phẩm cúng tế thiêng liêng. Thiết kế mái vòm đặc biệt tượng trưng cho sự bảo vệ và che chở của thần linh.
Kiến trúc chắc chắn nhưng mềm mại, kết hợp giữa các đường cong và những cột trụ vững chãi, thể hiện sự cân bằng giữa yếu tố thẩm mỹ và tâm linh.
Tháp Bia
Tháp Bia (Posah)
Tháp Bia nằm ở phía Nam cao chừng 10 mét và cấu trúc tương tự như Tháp Cổng, đóng vai trò hỗ trợ và tạo sự cân đối cho tổng thể kiến trúc của cụm tháp.
Điểm riêng biệt của Tháp là hình những quả bầu nậm trên các tầng với các khối cong nhịp nhàng đã làm mềm đi những đường nét và hình khối cứng cỏi, khô khan. Nhờ vậy đã tạo nên nét đẹp hoàn mỹ cho tòa tháp.
Đặc biệt, bốn mặt của Tháp đều trổ cửa theo 4 hướng theo phong cách kiến trúc Posah, ba tầng mái của tháp Bia được lợp chồng lên nhau và nhỏ dần về phía đỉnh tháp.
Dù nhỏ hơn các tháp khác, nhưng tháp phụ vẫn sở hữu các chi tiết chạm khắc tinh tế, góp phần làm nổi bật vẻ đẹp tổng thể của công trình. Là biểu tượng cho sự hoàn thiện và hòa hợp trong không gian tâm linh của người Chămpa.
Mỗi tòa tháp trong Tháp Bánh Ít không chỉ mang giá trị kiến trúc mà còn là một phần của câu chuyện lịch sử và tín ngưỡng thiêng liêng, tạo nên một di sản quý báu của văn hóa Chămpa cổ đại.
Thời gian lý tưởng tham quan tháp Bánh Ít
Mùa khô từ tháng 1 đến tháng 9 hằng năm, lúc này thời tiết khô ráo, mát mẻ, lý tưởng cho việc tham quan và khám phá di tích.
Mùa lễ hội tháng 10: Cơ hội hòa mình vào không khí sôi động của các lễ hội truyền thống và trải nghiệm những nghi thức văn hóa độc đáo.
Bình minh và hoàng hôn là thời điểm hoàn hảo để chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền ảo của tháp từ đỉnh đồi, với ánh nắng vàng phủ lên khung cảnh thơ mộng.
Lưu ý:
Ăn mặc lịch sự, tôn trọng không gian linh thiêng và giữ gìn nét trang nghiêm của di tích.
Mang giày dép thoải mái, thuận tiện di chuyển trên những lối đi gồ ghề và bậc thang cổ.
Chuẩn bị nước uống, giữ cơ thể luôn đủ nước để duy trì năng lượng trong suốt hành trình khám phá.
Giữ gìn hiện vật, tránh chạm vào các bức chạm khắc cổ để bảo vệ nguyên trạng vẻ đẹp và giá trị lịch sử cho thế hệ mai sau.
Một số vật dụng cần thiết
Khi quyết định đi du lịch vào thời tiết nắng, thì bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ sau để chuyến đi của bạn được diễn ra tốt nhất có thể:
- Cần mang theo đồ chống mưa nắng như mũ, áo dài tay, ô dù... và cả kem chống nắng nhé.
- Một số loại thuốc cơ bản như thuốc đau đầu, đau bụng… để đề phòng nếu có tình huống đột xuất xảy ra.
- Bạn nhớ đem theo giấy tờ tùy thân để xuất trình khi gặp trường hợp cần thiết.
- Đừng quên chuẩn bị thiết bị chụp ảnh để lưu lại những khoảnh khắc đẹp khi tới đây.
- Chú ý giữ gìn vệ sinh chung nơi công cộng cũng như bảo vệ cảnh quan, tuyệt đối không có những hành động gây ảnh hưởng đến kiến trúc hay xả rác bừa bãi gây ô nhiễm môi trường.
Nội dung bài viết được chia sẻ trên đây đã cung cấp toàn bộ những thông tin chi tiết về tháp Bánh Ít và giá trị truyền thống tốt đẹp của người Chăm pa. Nếu bạn cần hỗ trợ, hãy liên hệ chúng tôi qua Hotline: 0935 99 53 88 để được tư vấn thêm.
Tham khảo thêm:
Các địa điểm du lịch Quy Nhơn không thể bỏ qua
Review Tháp Đôi Quy Nhơn từ A - Z
Khám phá Bảo Tàng Quang Trung nơi ở thời thơ ấu của Tây sơn tam kiệt
Tham quan Chùa Ông Núi nơi có tượng phật ngồi cao nhất Đông Nam Á
Chùa Thiên Hưng có gì mà hàng ngàn du khách ghé thăm hàng năm